Bij de themabijeenkomst Seeligkwartier Verbonden op 14 oktober schoof Charlotte de Wit aan bij de tafel over ‘Lokale Verbondenheid’. Dat deed ze als relatieve buitenstaander; ze woont niet in Breda, maar schreef een paar maanden geleden haar afstudeeronderzoek als sociaal geograaf over dit thema. Dat was voor de gemeente Tilburg, met een focus op het ‘stimuleren van sociale interactie in de openbare ruimte’. Ofwel: hoe je elkaar buiten tegenkomt. We vroegen haar te reflecteren op wat haar in de bijeenkomst is opgevallen.

Hoe voelt iemand zich verbonden met een plek?

"Tijdens de themabijeenkomst werden veel vragen gesteld die ik in mijn eigen onderzoek ook tegenkwam. “Wanneer voelt iemand zich verbonden met een plek?” en “Hoe kan er een verbinding worden gemaakt met de buurt of zelfs met de rest van de stad?’’ Uit mijn onderzoek bleek dat er verschillende factoren (zoals diversiteit en individualisering) van invloed kunnen zijn op de binding die iemand voelt of gaat voelen met een plek of buurt. Dat werd ook duidelijk binnen de case die ik behandelde in mijn onderzoek. Dit onderzoek vond plaats in een diverse wijk in Tilburg. Tijdens het onderzoek werd duidelijk dat de (culturele) verschillen in de buurt zo groot zijn dat veel bewoners ook geen echte binding (meer) voelen met de wijk en er ook geen behoefte aan hebben om daar energie in te steken. Daarnaast leidt de toenemende individualisering van onze samenleving en een ‘drukke levensstijl’ en/of reeds bestaande sociale kringen ertoe, dat de behoefte om nieuwe contacten aan te gaan niet of nauwelijks bestaat.

Lokale verbondenheid verhogen

Hoewel deze factoren meer verbondenheid met de buurt in de weg lijken te staan, zijn er verschillende manieren om toch bij te kunnen dragen aan een verhoogde lokale verbondenheid. Om verbondenheid tussen buurtbewoners met elkaar en met de plek te stimuleren kunnen bijvoorbeeld wandelpaden, bankjes en groen in de openbare ruimte bijdragen. Dat kleine dingen kunnen bijdragen aan meer lokale verbondenheid werd ook duidelijk tijdens de themabijeenkomst, waarin we het bijvoorbeeld hadden over ‘voetbalgoaltjes’ plaatsen. Laagdrempelige aanleidingen om ergens naartoe te komen.

Je moet niet alleen vooraf mensen laten meedenken, maar ook na realisatie blijven investeren.

Mijn afstudeeronderzoek toonde echter ook het belang van blijven investeren in de vervolgfase om het draagvlak bij de omwonenden te vergroten. Een fysiek ontwerp moet een functie krijgen waarbij het ontwerp vorm en inhoud krijgt. Er moeten dingen te doen zijn waardoor de buurt een doel krijgt om naar deze plek te komen. Dit werd ook aangehaald tijdens de themabijeenkomst. Kunnen vormen van ‘nudging’ (het subtiel stimuleren van mensen om een bepaald gedrag te vertonen) mensen verleiden en nieuwsgierig maken om deze plek te bezoeken en activiteiten te organiseren? Wandelroutes, of georganiseerde sporttoernooitjes kunnen mensen nieuwsgierig maken en geven een plek een doel waarbij omwonende een motivatie hebben om het Seeligkwartier te bezoeken.

Laagdrempelig verbonden

Uit mijn afstudeeronderzoek bleek dat de openbare buitenruimte meer geschikt lijkt te zijn voor ‘low-level’ interactie en verbondenheid. Daarbij staat een kort praatje of een groet centraal voor een veilig en fijn gevoel in de wijk. ‘Laagdrempeligheid’ kwam ook tijdens de themabijeenkomst duidelijk naar voren als belangrijke factor voor (sociale) binding. Wat voor (laagdrempelige) mogelijkheden zijn er nu al voor de plek (zoals dat voetbalgoaltje of een bankje)? En kan er middels een tijdelijke invulling al uitgeprobeerd worden wat aanslaat bij de buurt en op welke manieren omwonenden echt lokale verbondenheid ervaren? Hoe mooi zou het zijn als het Seeligkwartier een belangrijke rol krijgt als lokale verbinder waarbij buurtbewoners zich echt verbonden voelen met elkaar?"